Od 01.01.2020 roku zaczną obowiązywać kolejne przepisy związane z funkcjonowaniem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Uruchomienie BDO miało na celu kompleksowe gromadzenie i zarządzanie informacjami dotyczącymi gospodarki odpadami oraz zapewnienie w pełni elektronicznej realizacji obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych i sprawozdawczych. BDO ma być również narzędziem dla wszystkich organów kontrolnych administracji państwowej czy inspekcji ochrony środowiska.
BDO jest systemem informatycznym, utworzonym na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Rejestr dostępny jest pod adresem www.bdo.mos.gov.pl. Integralną częścią BDO jest Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, który został uruchomiony 24 stycznia 2018 r. Od 1 stycznia 2020 r. planowane jest uruchomienie kolejnych modułów systemu tj. moduł ewidencji i moduł sprawozdawczości. Stąd krótkie podsumowanie obowiązków w tym zakresie.
Obowiązek rejestracji w BDO
Obowiązkiem rejestracji są objęte m.in. wszystkie podmioty, zobowiązane do prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości z zakresu gospodarki odpadami, transportujący i przetwarzający odpady. Z obowiązku uzyskania wpisu do rejestru zwolniono oprócz podmiotów zwolnionych z prowadzenia ewidencji odpadów także osoby fizyczne i jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami wykorzystujące odpady na potrzeby własne, czy podmioty nieprofesjonalnie zbierające odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych (np.: sklepy zbierające zużyte świetlówki, czy apteki zbierające przeterminowane leki) oraz transportujących wytworzone przez siebie odpady.
Konsekwencje dla przedsiębiorców:
- Wpisu należy dokonać przed rozpoczęciem działalności, czas oczekiwania na decyzję wynosi 30 dni
- Opłata rejestrowa jest obowiązkowa dla wybranych podmiotów (wprowadzający sprzęt, baterie, pojazdy, oleje smarowe, opony oraz wprowadzający i producenci opakowań i produktów w opakowaniach) i wynosi od 100 zł dla mikro przedsiębiorców oraz 300 zł dla pozostałych podmiotów. Opłata rejestrowa musi być odnawiana każdego roku.
- Termin na rejestrację dla funkcjonujących podmiotów minął 24 lipca 2018r.
- Brak rejestracji oznacza, że prowadzona działalność jest nielegalna
- Kary administracyjne za brak wpisu do rejestru od 5 tys. do 1 mln zł
- Kary za nieumieszczanie indywidualnego numeru rejestrowego przez zobowiązane do tego podmioty na dokumentach, które sporządzane są w związku z prowadzoną działalnością: od 5 tys. do 1 mln zł. Problemem jest jednak brak jednoznacznego określenia o jakie dokumenty chodzi. Na stronach internetowych Ministerstwa Środowiska i Rejestru BDO zamieszczone są różne informacje w tej sprawie.
Na stronie BDO zamieszczono informację, że są to także dokumenty finansowe w tym m.in. faktura, paragon i umowa kupna/sprzedaży, natomiast na stronie swojej www Ministerstwo Środowiska wskazuje, że każdy z tych podmiotów umieszcza swój numer rejestrowy na dokumentach związanych z działalnością w zakresie produktów i odpadów. Jedno jest pewne, zgodne z nowymi przepisami od 01.01.2020 nr rejestrowy musi być zamieszczony na wszystkich dokumentach związanych z ewidencją odpadów.
Elektroniczna Karta Przekazania odpadów
Ewidencja odpadów obejmuje prowadzenie:
- Karty Przekazania Odpadów (eKPO), w tym od 01.01.2020 r. odrębnej dla odpadów komunalnych (eKPOK)
- W zależności od rodzaju odpadu odpowiedniej Karty Ewidencji Odpadów
Uproszczona ewidencja obejmuje wyłącznie karty przekazania odpadów. Podmioty zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadowej lub uprawnione do prowadzenia uproszczonej ewidencji określają przepisy ustawy o odpadach.
Od 01.01.2020 r. obowiązkowe będzie prowadzenie Karty przekazania odpadów w formie ELEKTRONICZNEJ za pośrednictwem BDO.
Konsekwencje dla przedsiębiorców:
- Ewidencja odpadowa musi być prowadzona na bieżąco
- Każdy przewóz odpadów podlegający ewidencji będzie wymagał osobnej eKPO(K) wprowadzonej do BDO, oznacza to koniec z możliwością tworzenia zbiorczych KPO za dany miesiąc oraz transportu odpadów pomiędzy własnymi instalacjami jednego podmiotu bez KPO
- Zgodnie z informacjami przekazywanymi w trakcie prowadzonych obecnie szkoleń z funkcjonowania BDO, podmiotem tworzącym eKPO w BDO i jednocześnie jedynym uprawnionym do zmiany wprowadzonych w niej informacji będzie PRZEKAZUJĄCY ODPADY. Transportujący i przejmujący odpad będą jedynie potwierdzać kolejne czynności w BDO a wszelkie zmiany (np. masa odpadów) będą musiały być uzgodnione z przekazującym odpad.
- Inny przepis wskazuje jednak, iż informację o różnicy w masie odpadu do eKPO(K) wprowadza PRZEJMUJĄCY ODPAD. Mamy nadzieję, że sposób funkcjonowania w tym elemencie systemu BDO zostanie wyjaśniony i doprecyzowany przed 01.01.2020 r.
- Każdy pojazd najprawdopodobniej będzie musiał być wyposażony w dostęp do urządzenia mobilnego w celu umożliwienia łatwej komunikacji z BDO i możliwości wygenerowania potwierdzenia eKPO(K). Zgodnie z informacjami przekazywanymi podczas szkoleń potwierdzenie KPO(K) „wygenerowane z BDO” będzie posiadało indywidualny QRkod umożliwiający kontrolę organom inspekcji drogowej i policji. Przepisy nie wskazują, na czym ma polegać owo „generowanie” potwierdzenia, miejmy nadzieję, że chodzi tu o formę elektroniczną generowaną na urządzeniu mobilnym, a nie o drukowanie formularza papierowego.
- Brak posiadania przez kierowcę potwierdzenia wygenerowanego z BDO jest objęte karą grzywny
- Prowadzona ewidencja odpadowa wynikająca z kart przekazania odpadów będzie musiała być prowadzona równolegle w BDO i we własnym systemie podmiotu w związku z przepisami o przechowywaniu i udostępnianiu dokumentów
- od 01.01.2020 ulegną zmianie obowiązkowe informacje zamieszczane w KPO(K)
Elektroniczna Karta ewidencji odpadów i sprawozdawczość
Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie https://bdo.mos.gov.pl od 01.01.2020 r. prowadzenie sprawozdawczości odpadowej również będzie możliwe wyłącznie w formie ELEKTRONICZNEJ za pomocą nowych modułów. Do końca października jednak Ministerstwo Środowiska nie udostępniło informacji na temat zasad funkcjonowania nowych modułów do ewidencji i sprawozdawczości odpadowej
Konsekwencje dla przedsiębiorców:
- Od 01.01.2020 uchylone zostaną przepisy, mówiące o tym że KEO musi być wypełniona na koniec miesiąca, oznacza to że Elektroniczna Karta ewidencji odpadów każdego rodzaju (eKEO) będzie musiała być prowadzona na bieżąco przed rozpoczęciem wywozu odpadu, gdyż wystawienie eKPO będzie wymagało wcześniejszego wskazania odpowiedniej masy posiadanych odpadów w eKEO
- KEO każdego rodzaju będzie musiała być prowadzona równolegle w BDO i we własnym systemie do ewidencji podmiotu, w związku z przepisami o przechowywaniu i udostępnianiu dokumentów
- W istotny sposób zmieniły się przepisy w kwestii sporządzania sprawozdań. Wcześniejsze zapisy wskazywały na to, że w BDO będą udostępnione elektroniczne formularze do wypełnienia. Jednak w lipcu przepisy te zmieniono w taki sposób, że od 01.01.2020 sprawozdania będą składane ZA POŚREDNICTWEM BDO. Ministerstwo nie ujawniło jeszcze zasad funkcjonowania modułu do sprawozdawczości, więc trudno dziś określić w jakim formacie będą te sprawozdania musiały być przygotowane do przesłania do BDO. Wiadomo już natomiast, że sprawozdania składane za pośrednictwem BDO nie będą wymagały podpisu.
- Karze grzywny podlega każdy podmiot, który nie będzie prowadził prawidłowej ewidencji odpadowej zgodnie ze stanem faktycznym
- Karze grzywny podlega każdy podmiot, który nie przechowuje przez określony czas, nie udostępnia lub nie przedkłada dokumentów i wszelkich danych zgodnie z przepisami ustawy o odpadach
- Obecnie brak jest informacji na temat możliwości prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości odpadowej na zlecenie przez inny podmiot
Zastrzeżenia prawne:
Pomimo, iż Solwit.eko Spółka z o.o. dokłada wszelkich starań, aby informacje zawarte w niniejszej publikacji były kompletne, prawdziwe i aktualne, to wszelkie treści zamieszczone w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie informacyjny, żadna z informacji nie stanowi porady prawnej.
W związku z powyższym, Solwit.eko Sp, z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne błędy lub braki w zamieszczonym materiale, ani też za ewentualne rezultaty działań podjętych w oparciu o nie.
